Boşaltım Sistemi Sağlığı: Nasıl Beslenmeli, Nelere Dikkat Etmeli?
Dünya sağlık örgütü tarafından sağlık; herhangi bir hastalık ve güçsüzlük halinin olmaması ve bedenen, ruhen ve sosyal bakımdan tam iyi olma durumu şeklinde tanımlanmıştır. Tam olarak bu noktada da beslenmemizin durumu, sağlığımız açısından büyük önem taşımaktadır. Günlük enerji ihtiyacımıza uygun, yeterli ve dengeli bir şekilde beslenmeyle yaşam kalitemizi arttırabiliriz. Bu noktada boşaltım sistemi sağlığı, genel sağlığımızın aynası gibidir. Vücudumuzun toksinlerden arındırılması, bağırsak hareketlerinin düzenlenmesi ve ideal dışkılamanın sağlanması için doğru beslenme alışkanlıkları son derece önemlidir. Peki, sağlıklı bir boşaltım sistemi için neler yapmalı? Dışkımızın şekli, rengi ve sıklığı bize ne anlatır? Gelin birlikte inceleyelim.
1. Dışkınız Ne Anlatıyor?
Dışkı, sindirim sistemimizin sağlığına dair önemli ipuçları taşır.
Sağlıklı bir dışkının özellikleri şunlardır: Muz şeklinde, yumuşak ama dağılmayan bir kıvam görüntüsüne sahip olmalı; açık kahverengi ila koyu kahverengi tonlarında olmalı; keskin ve rahatsız edici olmamalı, aşırı kötü koku, bağırsakta fermantasyon sorunlarını gösterebilir.
Sağlıksız dışkı durumları ise: çok sert dışkı, lif ve sıvı alımınız yetersiz olabilir. Sulu dışkı (ishal) varlığında sindirim sistemi enfeksiyonları veya besin intoleransı belirtisi olabilir. Renk değişikliklerinde mesela siyah renk mide kanaması, açık renk safra akışında sorun anlamına gelebilir. Kanlı dışkı görüldüyse eğer mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.
2. Sağlıklı Tuvalet Alışkanlıkları
İdeal dışkılama sıklığı kişiye göre değişebilir. Günde 1-3 kez veya haftada en az 3 kez düzenli dışkılama sağlıklı kabul edilir. Ancak dışkılama sırasında aşırı zorlanmak, bağırsaklarda bir sorun olduğunu gösterebilir. Uzun süreli kabızlık veya sürekli ishal durumu yaşıyorsanız, bir uzmana danışmalısınız.
3. Boşaltım Sistemi Sağlığı İçin Beslenme İpuçları
Beslenme düzeniniz, bağırsak hareketlerinizin düzenlenmesinde en önemli rolü oynar. Lif tüketimini artırın. Sebze, meyve, tam tahıllar ve kuru baklagiller gibi lif kaynakları bağırsak hareketlerini düzenler. Günde 25-30 gram lif tüketmeye özen gösterin. İncirin, vitamin ve mineral içeriklerinin yanında, lif içeriği ve antioksidan özelliği de vardır. Kış mevsiminde ulaşılabilirlik açısından kolay olması için de kuru inciri ele alabiliriz. Lif içeriği yüksek olduğundan kabızlıkta kullanıma uygundur, bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar. Ayrıca bağırsaktaki probiyotik bakterileri koruyucu özelliği de vardır. Probiyotiklere yer verin. Yoğurt, kefir, turşu gibi fermente besinler bağırsak florasını destekler. Sağlıklı bir bağırsak florası, düzenli dışkılama demektir. Yeterli sıvı alın, kabızlığın önlenmesi için günlük en az 2-2.5 litre su içmeye özen gösterin. Çay ve kahve gibi diüretik içecekler sıvı ihtiyacınızı karşılamaz. Yağ tüketimini dengeli yapın; zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar bağırsak hareketlerini kolaylaştırabilir. Çörek otu; vücudumuzun en önemli sistemini oluşturan bağırsaklarımızın sağlığı açısından önemlidir. Bağırsak florasını sağlıklı hale getirerek bağırsak rahatsızlıkları üzerinde olumlu etki gösterir. Ayrıca savunma sistemini dengeler, kan şekerini düşürür, yara iyileşmesi ve hücre yenilenmesini hızlandırır, hazmı kolaylaştırır. Şeker ve işlenmiş gıdalardan uzak durun. Bu tür besinler bağırsaklarda olumsuz etkiler yaratabilir ve şişkinlik, gaz gibi sorunlara yol açabilir.
4. Hangi Yiyeceklerden Uzak Durmalı?
Aşırı baharatlı ve yağlı yiyecekler, bağırsakları tahriş edebilir ve ishale neden olabilir. Fazla süt ve süt ürünleri eğer laktoz intoleransınız varsa sindirim sorunlarına yol açabilir. Alkol ve kafein aşırı tüketimi bağırsak hareketlerini hızlandırabilir veya sıvı kaybına neden olabilir.
5. Düzenli Egzersizin Önemi
Düzenli fiziksel aktivite, bağırsak hareketlerini destekler. Günde 30 dakika yürüyüş, kabızlık riskini azaltır ve bağırsak sağlığınızı korur.
Sonuç olarak, bağırsak sağlığınızı korumak için beslenme alışkanlıklarınızı gözden geçirin, sıvı alımınıza dikkat edin ve düzenli egzersiz yapın. Bağırsaklarınızın verdiği sinyalleri önemseyin ve gerektiğinde profesyonel bir destek almaktan çekinmeyin. Sağlıklı bir sindirim sistemi, sağlıklı bir yaşamın anahtarıdır.
UZMAN Diyetisyen Sevda Kızıltan
